Điều kiện thứ ba này Phật dạy chúng ta “đa thiểu tu thiện”, hoặc nhiều hoặc ít, đừng quên phải tu thiện, xa rời tất cả bất thiện. Tiêu chuẩn thiện hay bất thiện, chính là Đức Thế Tôn nói Kinh Thập Thiện Nghiệp Đạo. Kinh Thập Thiện Nghiệp Đạo chính là tiêu chuẩn, điều đầu tiên là không sát sanh, thật sự làm được không sát sanh, quý vị nhất định không được ăn thịt. Cho nên có rất nhiều người nghe câu này không dám học Phật, vì sao vậy? Vì họ phải ăn thịt, không có thịt họ ăn cơm không nổi. Vì mạng sống của mình nên họ nhất định phải ăn thịt chúng sanh, cho rằng ăn thịt mới có dinh dưỡng, hiện tại lời này có vấn đề. Ngày xưa thịt chúng sanh có thể ăn, bây giờ thì không thể ăn thịt, vì sao vậy? Hiện nay thịt có độc, những thức ăn gia súc của vật chăn nuôi này, quý vị xem thấy sẽ giật mình.
Mấy năm trước là bốn năm năm trước_cư sĩ Tề Tố Bình mời tôi đến Khánh Vân tham quan, bà ta ở nơi đó xây dựng chùa Hải Đảo Kim Sơn. Khi tôi đến xem vẫn chưa hoàn chỉnh. Lãnh đạo ở đó rất hoan nghênh chúng tôi đến tham quan, ngày thứ hai cùng tôi đi xem căn cứ nuôi vịt, quy mô rất lớn, dẫn tôi đi xem. Trong đó có địa vị cũng tương đối cao, lãnh đạo của căn cứ này đi tham quan cùng tôi. Tôi thấy đàn vịt nhỏ, họ bắt một con để lên tay tôi, lớn bằng bàn tay tôi, dài như vậy, vịt con dài như vậy. Họ hỏi tôi, họ nói: Pháp sư thầy xem con vịt này sinh ra được mấy ngày rồi? Tôi đoán ít nhất từ một tuần đến mười ngày, bảy ngày đến mười ngày nó mới có thể lớn như vậy. Họ nói: mới sanh hôm qua, tôi ngẩn người, mới sanh hôm qua, hôm nay đã lớn như vậy. Vịt này lớn lên bán ra thị trường, tổng cộng bao nhiêu ngày? Hai tuần. Trước đây ở nông thôn tôi đã từng nuôi vịt, khi vịt lớn đi bán, thời gian bao lâu? Gần nửa năm. Sao bây giờ hai tuần là có thể bán? Chúng ăn những gì? Toàn là phân bón hóa học, chất kích thích, làm cho chúng phình ra, những thứ này có thể ăn được sao? Họ nói với tôi, một phần ba vịt nướng Bắc Kinh là chỗ họ cung cấp. Tôi quay lại nói với những người cùng đi: không được ăn trứng vịt nữa. Đừng nói không được ăn thịt vịt, trứng vịt cũng không được ăn, vì sao vậy? Chúng không bình thường! Nên người hiện nay mắc rất nhiều bệnh lạ, bệnh từ đâu đến? Cổ nhân nói rất hay: “bệnh vào từ miệng”.
Tôi nghe các bạn đồng tu Đài Loan nói hiện nay nuôi heo, sáu tuần heo đã bị bán đi để giết, đã lớn rồi. Trước đây phải nuôi mười tháng đến một năm, chúng mới có thể lớn được như vậy, bây giờ sáu tuần đã lớn như vậy rồi. Như gà, vịt hai ba tuần là được bán, cho nên hiện nay không thể ăn. Tôi theo thầy Phương nhiều năm, sau khi thầy qua đời tôi thường đến nhà Thầy thăm sư mẫu. Có một lần tôi hỏi bà, tôi nói: sư mẫu, bà nghĩ thử xem, hiện nay quý vị ăn những loại thịt này, như thịt heo, thịt gà với bốn năm mươi năm trước quý vị ăn những thứ đó, mùi vị giống nhau hay không? Bà ta suy nghĩ khoảng năm sáu phút sau đó nói với tôi, không giống nhau. Thật vậy, chẳng những ăn thịt không giống nhau, chúng ta ăn gạo và rau tươi cũng không giống nhau.
Trước đây rau rất thơm, mùi vị tươi ngon, bây giờ không còn. Chúng ta từ nhỏ đã ăn nấm, hương vị của nấm ở xa cũng ngửi được, mùi thơm thật sự, hiện nay không còn. Bây giờ ăn cũng không có mùi vị, chúng lớn rất nhanh, rất đẹp nhưng không có mùi vị. Điều này có liên quan đến tu thiện nhiều hay ít, có liên quan gì? Nhân tâm người xưa rất lương thiện, ảnh hưởng đến động vật lương thiện, thực vật cũng lương thiện. Lương thiện, nó sẽ sinh trưởng một cách bình thường, cho nên nó có năng lượng bình thường, nó có mùi vị bình thường, hiện nay hoàn toàn là phản thường!
Thường là gì? Người xưa nói ngũ thường. Thường đạo, không thể thay đổi, vĩnh hằng không thể thay đổi. Năm chữ, nhân_nhân ái, nghĩa_nghĩa là y theo đạo lý và tôn trọng quy luật, việc gì cũng đều hợp tình, hợp lý, hợp pháp. Lễ phép, lễ phép giữa người và người không thể mất, lễ mất đi con người sẽ loạn. Trật tự trong nhà sẽ loạn, trật tự xã hội cũng loạn, không còn lễ. Trí_trí là lý trí, không thể dùng tình cảm, phải dùng lý trí. Đối nhân xử thế không nên dùng tình đối đãi nên dùng trí đối đãi. Sau cùng là tín, nhân nghĩa lễ trí tín. Trong Tả Truyện nói: “nhân khí thường tắc yêu hưng”, câu này nói gì? Người nếu đánh mất ngũ thường, cũng chính là bất nhân, bất nghĩa, vô lễ, vô trí, bất tín, người này không phải là người. Là gì? Là yêu ma quỷ quái. Yêu ma quỷ quái bất nhân, bất nghĩa, vô lễ, vô trí, bất tín, họ không còn là người nữa. Vì thế nhà không giống nhà, xã hội không như xã hội, đất nước không ra đất nước, thế giới không thành thế giới.
Ngũ luân, ngũ thường, tứ duy, bát đức là thiện. Thiện chẳng thể không tu, hôm nay người khác không tu thiện, tự mình tu thiện, vì sao vậy? Vì trong cộng nghiệp có biệt nghiệp, thiện nhân kết thiện nghiệp, ác nhân chiêu ác báo, sao có thể không làm? Làm sao có thể không làm? Sanh ở xã hội này, không đọc sách thánh hiền, không biết được tiêu chuẩn thiện ác nên sách thánh hiền vẫn phải đọc. Tối thiểu nhất là Đệ Tử Quy, tiêu chuẩn thiện thế gian. Thập thiện nghiệp là tiêu chuẩn pháp thế xuất thế. Thái Thượng Cảm Ứng Thiên là tiêu chuẩn nhân quả. Ba phần này là ba cái gốc của Nho Thích Đạo, không thể không học. Nỗ lực học tập chính là tu thiện, trì giới. Ba thứ này là cơ sở giới luật Phật pháp, căn bản giới luật.
Ngày nay học Phật, giới luật rất lỏng lẻo, do nguyên nhân gì? Không học ba gốc này nên giới luật này là giả, không phải thật. Nếu chúng ta lấy thiện tâm đối đãi chính mình, phải lấy thiện tâm đối người, phải lấy thiện tâm đối với tất cả chúng sanh. Thế giới tây phương Cực Lạc hoan nghênh hạng người này. Bất nhân, bất nghĩa, vô lễ, vô trí, bất tín. Những người này một ngày niệm mười vạn câu Phật hiệu cũng không thể vãng sanh, nguyện nhân gì? Vì họ không phải thiện nhân, làm ra vẻ bên ngoài là giả thiện nhân, ngụy thiện nhân. Hạng người này không thể vãng sanh. Chúng ta nhất định phải nhớ, nếu mình học ngụy thiện, thế giới Cực Lạc không có phần, nhất định phải chân thiện.
(Trích: Tịnh Độ Đại Kinh Giải Diễn Nghĩa, tập 410)