[Media][Khai thị] Đối xử với vợ con không ra gì. Chẳng lễ phép đối với bố mẹ chồng

Gia đình là căn bản của xã hội nhân luân. Gia đình nếu xảy ra vấn đề thì xã hội sẽ không an định, thế giới cũng mất đi sự hòa bình. Chúng ta ngày nay quan sát thế gian này, đa số gia đình đều có vấn đề, cho nên xã hội động loạn bất an. Thiên tai nhân họa thì càng ngày càng gia tăng, mức độ tổn hại ngày một nặng hơn. Nguyên nhân đều xuất phát từ chỗ này. Chúng ta lại tỉ mỉ quan sát, vấn đề này càng ngày càng nghiêm trọng. Chúng ta từ trên nhân, từ trên quả đều có thể nhìn thấy rõ ràng. Chồng vợ bất hòa. Việc này lúc trước cũng đã nói qua với các vị nhiều lần rồi.

Trong chú giải nói rất hay. “Đối đãi với vợ hãy nên hòa hoãn, kính trọng. Đối đãi với con cái, hãy nên nghiêm nghị, chánh đáng”. Đây không những là giáo huấn của cổ Thánh tiên Hiền ngày xưa mà giáo huấn của Phật Bồ-tát cũng không khác. Thế nhưng hiện nay trong xã hội không nhìn thấy nữa, tâm hạnh đã hoàn toàn trái nghịch với Thánh giáo. “Chẳng đối đãi với vợ bằng lễ nghĩa, ắt sẽ đánh mất tình nghĩa phu xướng phụ tùy”. Có ai hiểu được cái lễ này chứ? Thế nào gọi là “Lễ”? Lễ đã mất đi rồi. Đây là một hiện tượng rất bi ai. Cổ đức dạy người, tiêu chuẩn của đức hạnh có năm tầng bậc: “Đạo – Đức – Nhân – Nghĩa – Lễ”. Sau khi “đạo” mất thì vẫn còn có “đức”. Sau khi mất “đức” thì vẫn còn “nhân”. Sau khi mất “nhân” thì vẫn còn “nghĩa”. Mất “nghĩa” rồi vẫn còn “lễ”. Lễ mà mất rồi thì thiên hạ đại loạn. Ngày nay chúng ta nhìn thấy tình trạng loạn động của thế gian này. Là do không có “Lễ”. Trong lịch sử của Trung Quốc, nếu các vị bình tâm mà đọc, trong 2.000 năm trở lại đây, trên lịch sử ghi chép, sau khi thành lập chính quyền, trong vòng 5 năm thì đế vương nhất định chế lễ tác nhạc. Lễ là tiêu chuẩn hành vi đời sống của một con người, mọi người đều hiểu được, đều có thể tuân thủ. Đây là pháp độ. Nhạc là để điều tâm. Con người là phàm phu thì vẫn luôn có tâm tư, khi tâm tư không ổn định thì dùng cái gì để điều hòa lại? Là âm nhạc. Cho nên “lễ” và “nhạc” đều là sự vận dụng của dạy học, không giống hiện nay, hiện nay nói là “giải trí”. Ngày trước ở Trung Quốc các loại hình nghệ thuật như hí kịch, ca vũ, âm nhạc, mỹ thuật đều là công cụ để dạy học. Dùng lời hiện nay để nói thì gọi là nền giáo dục có nghệ thuật cao độ. Người hiện nay không đọc sách Thánh Hiền, đối với những việc này hoàn toàn không biết, nên không hiểu sự việc này có quan hệ đến cả xã hội, là nhân tố cát hung họa phước thật sự của hết thảy chúng sanh, cho nên nếu muốn thế giới an định hòa bình, nhân dân hạnh phúc thì rất khó làm được.

Tiếp theo nói: “Chẳng dùng đạo để dạy con, ắt sẽ tổn thương ân nghĩa sanh thành, dưỡng dục. Bất nghĩa, chẳng có lòng từ, đều gọi là “vô hạnh”. Những lời này ngày nay chúng ta đọc qua, chính là khắc họa xã hội hiện tại. Làm thế nào cứu vãn xã hội? Làm thế nào tránh khỏi kiếp nạn này? Chúng ta đọc quyển sách này mới chân thật thể hội được sự dụng tâm của Ấn Quang Đại sư. Giáo huấn của Phật-đà được trải ra trong kinh luận, phải đọc tụng một lượng tương đối các kinh luận thì bạn mới có thể ghi nhớ được. Còn phải thâm giải nghĩa thú, sau đó mới có thể y giáo phụng hành. Đây là một việc khó. Cảm Ứng Thiên Vựng Biên là đem giáo huấn của ba nhà Nho Thích Đạo hội tập vào trong những trang văn tự này. Quan sát chung đại nghĩa của toàn văn, văn tự tuy không nhiều, chưa đến 2.000 chữ. Toàn văn phân thành 7 đoạn lớn. Đoạn thứ nhất là tổng cương lĩnh. Đoạn thứ hai là cảnh báo, cảnh cáo chúng ta. Đoạn thứ ba là thiện nhân thiện quả. Đoạn thứ tư là ác nhân ác báo, đoạn này dài, tổng cộng phân thành 17 đoạn nhỏ. Chúng ta hiện tại đang đọc là đoạn nhỏ thứ 15: “Gia đình chi ác”. Cảm Ứng Thiên viết rất hay. Với lượng văn tự ngắn như vậy mà giáo huấn quan trọng của ba nhà Nho Thích Đạo về đức hạnh luân lý cơ bản đều hàm chứa bên trong.

Chúng ta hãy xem những câu tiếp theo: “Nay người ta thường là đối đãi với vợ nếu không khắc bạc, thiếu ân huệ, ắt sẽ suồng sã, không chừng mực”. Đây là hiện tượng xã hội công lợi. “Đối đãi với con nếu không quá mức nuông chiều, ắt sẽ nghiệt ngã”, “quở trách quá đáng” thì rất ít mà “nuông chiều quá đáng”. Hai câu kết luận phía sau nói rất hay: “Chính mình đã thật sự vô hạnh, còn trách móc vợ con nỗi gì?”. Hai câu này thật là vô cùng cảm khái. Chính mình đã vô hạnh thì bạn làm sao có thể dạy dỗ tốt vợ con? Cho nên chúng ta đọc câu này cảm thấy hết sức bi ai.

Câu thứ hai là thất lễ với cha mẹ chồng. Trong chú giải cũng nói rất hay: “Vợ phụng sự cha mẹ chồng”. Đây là con dâu phải đối đãi với cha mẹ chồng như thế nào? Cha mẹ chồng là cha mẹ của chồng mình. Chúng ta ngày nay nhìn thấy mẹ chồng và con dâu bất hòa không có cách nào sống chung. Trên toàn thế giới dường như là góc độ nào chúng ta cũng đều có thể nhìn thấy. Thánh nhân đã dạy chúng ta: “Vợ phụng sự cha mẹ chồng giống hệt như con cái phụng sự cha mẹ ruột vậy”. Hiện nay thì không nói như vậy nữa. Hiện nay con cái không biết hiếu thuận cha mẹ thì con dâu làm sao biết hiếu thuận với cha mẹ chồng? Làm gì có đạo lý này nữa. Vợ chồng không bao dung lẫn nhau, mẹ con không bao dung lẫn nhau, xã hội ngày nay là như vậy. Giữa người và người với nhau hoàn toàn là lợi và hại. Khi có lợi thì đôi bên lợi dụng lẫn nhau. Sau khi hết lợi rồi thì trở mặt thành thù. Luân lý đạo đức truyền thống mấy ngàn năm qua ngày nay không còn lại gì cả. Đúng như người xưa đã nói: “Cha không ra cha, con không ra con, nhà không ra nhà, nước không ra nước”. Thế giới đại loạn rồi!

Lão cư sĩ Lý Bỉnh Nam trước khi vãng sanh một ngày đã nói với học trò: “Thế giới này đã loạn rồi, dù cho chư Phật Bồ-tát thần tiên có giáng thế cũng không thể cứu”. Chúng ta hãy suy nghĩ câu nói này, là thật không phải là giả. Vậy ai có đủ sức mạnh để có thể giáo hóa hết thảy chúng sanh “quay đầu là bờ”? Họ không quay đầu được nữa rồi. Họ đi về hướng nào vậy? Nếu mở to mắt mà nhìn thì thấy họ đang đi về hướng địa ngục. Họ không phải đi về hướng thiên đường, họ đi về phía địa ngục. Chư Phật Bồ-tát nhìn thấy tình hình này cũng không biết phải làm sao, chỉ còn cách là chờ đợi. Đợi họ đọa địa ngục xong, đợi họ chịu xong hết thảy những khổ đau trong địa ngục, đến ngày nào đó chịu ăn năn hối hận thì mới có thể đến giáo hóa họ. Họ không thể ăn năn hối cải thì Phật Bồ-tát cũng không có cách nào với họ cả. Chúng ta trong đời này được thân người, nghe được Phật pháp là quá may mắn. Sinh vào thời loạn thế mà vẫn có thể hiểu được một chút đạo lý trong kinh giáo. Người khác không làm, người của cả thế giới không làm, chúng ta đã biết được sự lợi hại, biết được sự được và mất thì chúng ta phải chăm chỉ nỗ lực mà làm. Nếu quả nhiên có thể y giáo phụng hành, tôi đem Cảm Ứng Thiên xếp thành một môn trong 7 môn công khóa để dạy học. Chúng ta học Phật thì 7 loại sách này không thể không đọc. Trong 7 loại sách này thì bốn loại là kinh Phật: Kinh A Nan Vấn Sự Phật Kiết Hung, Di Đà Kinh Yếu Giải, Phổ Hiền Bồ Tát Hạnh Nguyện Phẩm, Kinh Đại Thừa Vô Lượng Thọ. Liễu Phàm Tứ Huấn, Cảm Ứng Thiên Vựng Biên và Tứ Thư của nhà Nho. Tôi hy vọng các đồng học của chúng ta phải đọc thuộc 7 loại sách này. Đời này của chúng ta nhất định không đọa tam ác đạo, không những là đọc thuộc mà còn phải thâm giải, giải mà cạn cũng không được, phải giải cho thật sâu, chăm chỉ y giáo phụng hành. Nếu phân lượng quá nhiều thì thời gian và cả năng lực của chúng ta đều không đủ. Đây là [phân lượng] ít đến nỗi không thể ít hơn được nữa. Bảy môn công khóa này, nếu vẫn không có năng lực để thọ trì thì bạn thọ trì hai loại cũng được. Kinh thì chọn một loại trong A Di Đà Yếu Giải, Vô Lượng Thọ, Hạnh Nguyện Phẩm, sau đó lại thêm Cảm Ứng Thiên, không thể thiếu Cảm Ứng Thiên được. Từ trên quan điểm của nhà Phật mà nói thì Cảm Ứng Thiên là giới luật, là nền tảng, là căn bản để tu thân tu tâm, chúng ta phải hết sức xem trọng.

Năm xưa tôi ở Thư viện Hoa Tạng Đài Bắc, tôi đã yêu cầu các đồng học dùng Cảm Ứng Thiên vào thời khoá tối. Sau thời khóa tối thì đọc qua Cảm Ứng Thiên một lần, để đối chiếu với tâm hạnh trong một ngày của chính mình, có lỗi thì sửa, không lỗi thì cảnh giác. Phật đã dạy chúng ta, đại Thánh đại Hiền thế xuất thế gian dạy chúng ta “chuyển ác thành thiện” thì quyển sách này là tiêu chuẩn của thiện ác. Nó không phải là Phật giáo, nó là Đạo giáo. Giáo học của nhà Phật là nền giáo dục xã hội đa nguyên văn hóa, không phân tôn giáo, không phân tộc loại. Chỉ cần phù hợp với pháp ấn mà nhà Phật đã nói, phù hợp với nguyên lý nguyên tắc mà nhà Phật đã giảng thì Phật thừa nhận đây là kinh điển của chư Phật Như Lai. Nguyên tắc của Phật là gì? “Chớ làm các điều ác, vâng làm các điều lành, giữ tâm ý trong sạch, đây lời chư Phật dạy”, không phải là một vị Phật dạy, mà tất cả chư Phật mười phương ba đời dạy. Cương lĩnh khi giáo hóa hết thảy chúng sanh là ba câu nói này: “Chớ làm các điều ác, vâng làm các điều lành, giữ tâm ý trong sạch”. Vậy nên chúng ta hãy xem trong Cảm Ứng Thiên, mỗi câu mỗi chữ có phù hợp với tiêu chuẩn này hay không? Hoàn toàn phù hợp, phù hợp một cách viên mãn. Đây là việc mà nhà Phật đã ấn chứng, đây chính là kinh Phật. Chúng ta phải đem nó xem thành pháp mà hết thảy chư Phật Như Lai đã thuyết, là ngang hàng với nhau không thể dùng tâm phân biệt. Thánh Hiền thế xuất thế gian đều bắt đầu học từ chỗ này. Các đồng học tại gia học Phật thì bắt đầu tu từ gia đình của các vị.

Phần “gia đình chi ác” văn tự không nhiều. Từ câu “Tham lam không biết chán, thề thốt để người khác tin là thật” cho đến câu “Tổn hại con cái, phá thai. Làm nhiều chuyện ám muội”. Tổng cộng hơn 20 câu, chưa đến 30 câu. Nếu đoạn này làm không được thì bạn không phải là đệ tử Phật. Nói lời thành thật, niệm Phật dù tốt mấy đi nữa, niệm dù nhiều đi nữa, cũng không thể vãng sanh. Đây là sự thật. Vì sao không thể vãng sanh? Trong kinh nói rất rõ ràng: thế giới Tây Phương Cực Lạc là nơi những người nào ở vậy? “Chư thượng thiện nhân câu hội nhất xứ”. Tâm hạnh của bạn đều bất thiện. Miệng niệm Di Đà mà tâm bất thiện, đau mồm rát họng cũng uổng công. Cho nên [đối với] đoạn văn này, đặc biệt là phần chú giải, chúng ta phải chăm chỉ cầu giải, chăm chỉ phụng hành. Đoạn văn này có 22 câu, quan trọng hơn bất cứ thứ gì. Chân thật phát nguyện cầu sanh Tịnh Độ thì bạn bắt đầu tu từ đâu vậy? Chính là từ 22 câu này mà bắt đầu. Trước tiên là trị gia của bạn cho tốt, sau đó mới có thể học Phật. Bộ Cảm Ứng Thiên này, thật tình mà nói chính là điều đầu tiên trong Tịnh Nghiệp Tam Phước. Trong đây nói rõ về hiếu dưỡng phụ mẫu, phụng sự sư trưởng, từ tâm bất sát, tu thập thiện nghiệp. Cảm Ứng Thiên chính là chú giải của 4 câu kinh này, chúng ta phải đặc biệt xem trọng. Nếu không thì cuộc đời này tu có tốt mấy đi nữa cùng lắm chỉ có thể được một chút phước báo hữu lậu nhân thiên mà thôi. Những công đức lợi ích thù thắng trong Phật pháp nhất định không thể đạt được.