Ta Bà khổ lắm, hãy nhanh niệm Phật để vãng sinh Tây Phương Cực Lạc. Có sinh tất có thân, có thân ắt có khổ. Lão Tử nói rằng: “Ta có mối lo lớn là vì ta có thân; nếu ta không có thân thì không có gì để lo lắng”. Phật dạy rằng: “Thân là gốc của các khổ”. Do đó, thân là sinh tử khổ quả, từ vô lượng kiếp đến nay, xả thân thọ thân, không biết đã trải qua bao nhiêu lần sinh tử; thay hình đổi dáng, luân hồi trong sáu đường, nổi lên chìm xuống không thoát ra được. Nay được thân người, nên tỉnh giác, nhất thiết chớ theo lối cũ mà cô phụ cái thân này. Cổ đức dạy rằng:
“Thân này nếu không đời nay độ,
Lại đợi đời nào mới độ thân?”
Muốn độ thân này thì phải mượn thân này mà tu hành. Trong sáu đường, các đường khác rất khó tu.
Thiên đạo: Cõi trời nhiều lạc thú thù thắng, vì đắm vào dục cảnh năm trần sắc, thanh, hương, vị, xúc nên bị mê hoặc, không nghĩ đến tu hành.
A Tu La đạo: A Tu La sân tâm hừng hực, chỉ thích đấu tranh, không chịu tu hành.
Địa ngục: Địa ngục thì phải thọ nghiệp chịu khổ báo, thần thức hôn mê, không thể tu hành.
Ngạ quỷ: Ngạ quỷ mỗi lúc đói là bị lửa đốt, gào khóc đòi ăn, không tu hành được.
Súc sinh: Súc sinh ngu si chỉ biết ăn ngủ, không biết tu hành. Bùi Tướng Quốc nói: “Tu hành, đạt đạo duy chỉ con người!”. Chúng ta đã được thân người, nếu không tu hành thì chưa khỏi cô phụ Tứ ân, ngày nào mới ra khỏi sinh tử?
Sinh tử có hai loại:
1. Phân đoạn sinh tử: Lấy ngoại thân mà nói là chỉ thân hình có dài ngắn, lớn nhỏ, chia ra từng đoạn mà chịu sinh tử.
2. Biến dị sinh tử: Nói theo nội tâm tức chỉ tâm niệm có sinh, trụ, dị, diệt biến đổi không ngừng, cũng thuộc sinh tử. Trong ba cõi, chúng sinh Lục đạo đủ đầy hai loại sinh tử này. Tam thừa Thánh nhân không có Phân đoạn sinh tử, nhưng bị Biến dị sinh tử. Người không chịu hai loại sinh tử duy chỉ có Phật. Nên biết, sinh tử do phiền não mà có. Phật thì chuyển phiền não thành Bồ-đề, chứng Vô Thượng Niết-bàn nên không còn bị sinh tử.
Chúng sinh trong ba cõi, muốn cầu liễu sinh thoát tử mà Thụ xuất (vượt thẳng) Tam giới thì khó, Hoành siêu (vượt ngang) Tam giới thì dễ.
PHÁP SƯ TỊNH KHÔNG