Tu hành thì bắt đầu tu từ nhất tâm

Kế đó là nói “đắc Như Lai diệu sắc thân, trạm nhiên ứng nhất thiết, khai bí mật tạng, dĩ bất trụ pháp, tức trụ kỳ trung”

(đạt được sắc thân mầu nhiệm của Như Lai, bình lặng ứng với hết thảy, mở tạng bí mật, do chẳng trụ pháp mà liền trụ trong ấy).

Tu hành thì bắt đầu tu từ nhất tâm, đạt được quả báo là tam trí, thì cũng do từ nhất tâm mà đạt được.

Tam Thân, tức Pháp Thân, Báo Thân, Ứng Thân;

Tam Đức là Pháp Thân, Bát Nhã, và Giải Thoát, tất cả đều vốn sẵn có trong nhất tâm.

Vì nhất tâm là chân tâm, nhất tâm là bản tánh, vốn sẵn trọn đủ.

Chúng ta xem lời giải thích : “Tam Thân, Tam Đức, thể ly tung hoành”. “Tung” là nói theo chiều dọc, nói đến [thứ tự] trước sau; “hoành” là nói theo chiều ngang, nay chúng ta gọi “tung hoành” là thời gian và không gian. “Ly” là vượt thoát.

Câu ấy có nghĩa là Tam Thân và Tam Đức đều vượt thoát thời gian và không gian. Dùng thuật ngữ hiện đại để nói khiến cho mọi người dễ hiểu hơn: “Thể ly tung hoành” là vượt thoát thời gian và không gian.

Trước kia chẳng hiểu, “kim thỉ phát minh” (nay mới phát hiện, hiểu rõ), “phát” là phát hiện, đến nay mới phát hiện; “minh” là hiểu rõ. Tới nay mới phát hiện, hiện nay mới hiểu rõ !

“Danh khai bí tạng”

(Gọi là mở kho tàng bí mật):

Từ vô thỉ kiếp đến nay, nó được cất giấu ở chỗ này, trước nay chưa bị phát hiện, dường như là bí mật, nay đã mở toang ra.

“Nhập Lý Bát Nhã danh vi Trụ”

(Do nhập Lý Bát Nhã, nên gọi là Trụ),

Lý Bát Nhã là gì? Là Căn Bản Trí.

Kinh Bát Nhã nói: “Bát Nhã vô tri, không gì chẳng biết”, vô tri là tâm thanh tịnh, vô tri là Định. Định là Thể, Huệ là Dụng. Huệ là Thể, Định là Dụng. Định và Huệ có thể làm Thể và Dụng cho lẫn nhau.

Có thể dùng làm Thể và Dụng của lẫn nhau thì mới lần lượt tiến cao hơn. Đó gọi là Trụ, chính như kinh Kim Cang đã nói “vân hà ưng trụ” (nên trụ như thế nào).

H.T. TỊNH KHÔNG !

(Quán Vô lượng Thọ Phật Kinh Sớ Sao Diễn Nghĩa)